Meer- of intergenerationele overdracht/trauma en vroegkinderlijk trauma
Vanuit een stamboom kan zichtbaar worden gemaakt welke afstammelingen er zijn in families. Een genogram (zoals hieronder) geeft informatie over relaties en de interacties tussen familieleden, familieverhalen en belangrijke levensgebeurtenissen.
Door zo’n genogram te maken van de voorgaande generaties komt er informatie naar boven die van generatie op generatie blijkt door te gaan. Zo is al lang bekend in de jeugdzorg dat misbruik of mishandeling van generatie op generatie door gaat. Maar ook bijvoorbeeld in Zuid-Limburg door het sluiten van de mijnen in een vorige generatie wordt dit nog steeds doorgedragen in de huidige generatie.
Zo zijn er landen waar al van generatie op generatie oorlog wordt doorgegeven. Om dit nu wat dichterbij te halen zien we vaak in gezinnen ook nog steeds overdracht die van betekenis is voor de volgende generaties.
Patronen worden onbewust doorgegeven om balans te behouden
Iedereen in een gezin heeft een interactie onderling en zoeken van nature met elkaar naar balans/evenwicht in de generatie. Zo wordt er veel onbewust van generatie op generatie doorgegeven in families om balans te houden, totdat bewust wordt gekeken naar welke patronen, die niets meer toevoegen of te belastend zijn, worden doorbroken.
Denk hierbij aan dader-slachtoffer patronen. Bijvoorbeeld een vader slaat zijn kinderen vanwege gefrustreerde gevoelens omdat hij op zijn werk niet voldoende verdiend om zijn gezin te onderhouden en hij de ‘druk’ niet kan verdragen (hier wordt meestal geen uitleg over gegeven aan de kinderen). Kinderen zullen loyaal blijven en dit niet openbaar maken en zijn in dit geval slachtoffer geworden. De kinderen worden volwassen en dragen innerlijke boosheid/frustratie met zich mee omdat ze, als kind onschuldig, geslagen zijn. Die boosheid/frustratie komt naar boven zodra deze, inmiddels volwassenen, zelf kinderen krijgen en dan frustratie uit hun jeugd, en daarmee de boosheid, deze richten op hun kinderen omdat ze dit gevoel al lang in zich hebben en niet hebben kunnen uiten. Als tenminste hierin geen patroon is doorbroken, namelijk bij zichzelf te rade gaan waar die boosheid nu vandaan komt. En ondanks dat ze weten wat het is om onschuldig geslagen te worden, hebben ze zichzelf niet in de hand naar hun eigen kinderen.
Vaak ziet dit uiten er anders uit dan bij de voorouders, maar indirect is het er meestal wel. Bijvoorbeeld het gevoel alles alleen te moeten doen, want ouders waren emotioneel niet beschikbaar. Dan zie je dat dit kind besluit met de ouders geen contact meer te hebben echter in het eigen leven weinig tot geen vrienden hebben of relaties kunnen onderhouden en daarmee ook alleen komen te staan.
Gevoelens gaan dus door de generaties heen zonder dat duidelijk is waar deze vandaan komen. Dus door terug te gaan kijken in generaties en hierbij meer informatie bekijkend, dan worden veel dingen duidelijk. Zo zie ik ook vaak dat slechte relaties worden doorgegeven, scheidingen, alcoholproblemen, gevoelens als ik moet het alleen doen, hard moeten werken, niet mogen falen, perfectionisme, etc.
Biologische verklaring van meergenerationele patronen
Meergenerationele patronen (trauma’s) biologisch bekeken: In de zaadcel van vader en de eicel van moeder zitten allerlei eigenschappen (genen = erfelijke eigenschappen) en (erfelijke) ziektes opgeslagen. Deze erfelijke eigenschappen bevatten dus ook eigenschappen van onze voorouders. De combinatie van deze 2 cellen maken ieder mens heel uniek, want er bestaat niemand met die combinatie genen. Op celniveau zijn ook emoties opgeslagen, en deze worden ook doorgegeven aan het kind. Zo krijgt het kind al allerlei eigenschappen mee zoals karakter, uiterlijkheden, talenten/kwaliteiten, maar ook ziektes en emotioneel beladen delen die op celniveau zijn opgeslagen.
Zo worden ook niet vertelde en onbewuste zaken doorgegeven waar alleen nog de emotionele ladingen van overblijven of merkbaar zijn. Denk hierbij ook aan geheimen of moeilijk te verwerken gebeurtenissen. Dit is waarom men vaak onverklaarbare klachten heeft of last heeft van bepaalde emoties, die er mogelijk zijn doordat deze zijn “doorgegeven” of nog niet zijn ‘aangekeken’. Bijvoorbeeld in de Tweede Wereldoorlog heeft een van je voorouders voor de Duitsers gewerkt. Mogelijk vond men daar in het dorp wat van, werd de familie buitengesloten en zij schaamden zich voor het feit dat hun voorouders aan de Duitse kant hebben gestaan.
Omdat de voorouders zich hiervoor zo schaamden, hebben ze dit nooit door verteld aan hun kinderen die deze oorlog niet hebben meegemaakt. Het gevoel van schaamte zit echter wel in de kinderen, terwijl er geen aantoonbare oorzaak te vinden is. Het is mogelijk dat hierdoor problemen ontstaan zonder dat er een duidelijke oorzaak is.
Zo worden nog steeds heel veel onbesproken dingen en geheimen doorgegeven. Het zijn meestal de dingen waar niet gemakkelijk over verteld wordt, omdat er bijvoorbeeld veel schaamte of schuld bij was. Ook worden er veel geheimen mee het graf ingenomen en onverwerkte emoties, heftige gebeurtenissen (trauma’s) vanuit oorlogen of anders worden doorgegeven aan de volgende generaties. Dit alles is niemand te verwijten, maar is wel wat nog steeds doorgegeven wordt naar de volgende generaties. Totdat er iets wordt doorbroken of aangekeken, dus dat er bewustzijn op komt.
Psychische verklaring van meergenerationele patronen
Daarnaast spelen ook de conceptie, de zwangerschap en de geboorte zelf ook een behoorlijke rol in iemands huidige leven. Ook speelt het moment waarin je geboren bent een rol. Je ouders zijn op een ander moment in hun leven dan bij het vorige of volgende kind. Zo kijken je ouders ook op een andere manier naar jou. Aan jouw geboorte zitten herinneringen voor hen. Als je een gewenst kind bent dan zal je je ook zo voelen, maar er zijn ook kinderen die op een voor de ouders “verkeerd” moment geboren zijn. Bijvoorbeeld de ouders die al zwanger waren voor het huwelijk en dit mocht bijvoorbeeld niet van de katholieke kerk of er waren veel problemen in het leven van de ouders (bijvoorbeeld weinig geld of miskramen of overlijdens, waardoor stress).
Dit wordt vaak niet verteld aan het kind, echter het kind heeft al heel jong meegemaakt dat er wat speelde en is dit op zichzelf gaan betrekken, waardoor er in de toekomst problemen ontstaan. Ook zijn deze gebeurtenissen mede bepalend voor zijn leven. Bijvoorbeeld een kind wordt geboren met de navelstreng om zijn nek. Dan blijkt dat deze als baby geen vast voedsel tot zich kan nemen en iedere keer gaat braken. Dit vast voedsel geeft bij dit kind het gevoel van stikken, zoals de navelstreng om de nek ook heeft gevoeld. Dit is een mogelijk gevolg van de navelstreng om de nek tijdens de bevalling.
Dit alles maakt eenieder natuurlijk ook heel erg uniek. Ongelooflijk als je erbij stil staat hoe wonderlijk het is als dit allemaal “vlekkeloos” zou verlopen. Echter zitten hier dus ook al vroeg bepaalde patronen in je jonge jaren en hier zitten ook de talenten in verborgen. De pijn van je verleden is meestal ook de drive of talent in het heden. Bijvoorbeeld als je als kind bent verwaarloosd, dan ga je in je volwassen leven, zorgen voor zwervers. Dus doordat je weet hoe het voelt dat er niemand naar je om kijkt, ga je zorgen voor mensen waar niet naar wordt omgekeken.
Het belang van bewustwording
Bewustwording is daarmee ook de eerste stap die er gezet kan worden. Als je je hiervan bewust bent van wat er heeft gespeeld in jouw verleden of in je familieverleden dan kun je hier de patronen in ontdekken en proberen deze patronen te doorbreken als deze niet meer helpend zijn.
Ook alle emoties die hierbij horen, kun je leren accepteren door deze er te laten zijn in plaats van ze niet te willen voelen. Je kan leren generatielange patronen te doorbreken zodat kinderen en kleinkinderen niet meer hetzelfde hoeven te voelen of mee te maken. Dit proces is niet vanzelfsprekend, niet gemakkelijk en vraagt moed om zaken aan te kijken en doorzetting om het anders te willen en het anders te doen.
Toch is het zeer zeker de moeite waard voor de toekomst en vooral om je te helpen in je eigen leven zodat je de lasten uit je verleden kan gaan doorleven en zo gaan accepteren als onderdeel van die unieke jou.
Bronnen:
Anna Verwaal: docu The Womb
Pierre Capel: Het emotionele DNA
Familiesystemen volgens Bert Hellinger
