Wat je aandacht geeft, groeit, is een veelgehoorde uitspraak. Datgene waar je gedachten op “aan” gaan. Dit kan in positieve als negatieve zin uitgelegd worden.
Maar waar komen die gedachten vandaan? Ben jij je gedachten? Zo gaan die gedachten de hele dag door in je hoofd, want je gedachten zitten niet in je lichaam, toch? Wat doe je met al deze gedachten? Neem je ze serieus en zo ja, welke gedachten neem je wel of niet serieus? Waarom neem je juist die gedachten zo serieus en blijven ze zich herhalen?
Lastige vragen, want vaak is dit gewoon hoe het gaat. Het is niet mogelijk om niet te denken.
De oorsprong van gedachten
We worden geboren zonder gedachten, maar we kunnen wel alles voelen. Een baby kan geen onderscheid maken tussen dat wat je moeder/vader/omgeving voelt en zichzelf. De baby denkt dus niet na, die ervaart alleen maar. Pas in een later stadium leer je na te denken en een geweten te ontwikkelen.
Mogelijk komt een groot deel van wat je denkt voort uit datgene wat je in je leven hebt geleerd, hebt ervaren, wat onbewust naar boven komt, wat mogelijk je ouders en voorouders ook dachten en wat dus vanuit voorgaande generaties al zo is.
De overtuigingen van onze ouders nemen we namelijk vaak over en deze gaan veelal vele generaties terug. Daarbij zie je vaak dezelfde patronen doorgaan van generatie op generatie. Vanuit familie systemisch denken is het zelfs zo dat vaak juist de dingen die niet worden uitgesproken omdat het te moeilijk/pijnlijk was of er lag schaamte/schuld op, onbewust een rol krijgen in de volgende generaties.
Bewust zijn van gedachten
Als we meer bewust zouden zijn van onze gedachten, dan zouden we onze gedachten meer kunnen waarnemen. Je bent dan niet je gedachten, maar je hebt ze (je bent immers meer dan alleen je denken in je hoofd).
Dan is het interessant om je gedachten te bekijken/observeren. Waar je hoofd met die gedachten ‘aandacht’ aan geeft. Bijvoorbeeld: Ik hoor vele mensen zeggen: “ik heb het druk, waardoor…”, en dan komt er een reden waarom men geen aandacht heeft gehad voor iets of iemand. Natuurlijk hebben we het allemaal wel eens druk in meer of mindere mate, dat is de realiteit. Toch lijkt het echter alsof we geen invloed hebben op het druk zijn, die we ervaren.
Ik zou je hierbij willen uitdagen om eens een experimentje met jezelf aan te gaan. Maak eens een lijstje waar jij je aandacht aan wil geven. Dit kan van alles zijn, aandacht aan personen, aan dingen die je graag doet, aan werkzaamheden, hobby’s. Alles waar jij achteraf een goed gevoel over krijgt als je het hebt gedaan.
Dan geef je dagelijks aandacht aan dat wat jij graag zou willen. Vervolgens moet je natuurlijk ook tot actie komen om dat wat jij aandacht wil geven, ook uit te voeren. Kijk na 2 weken eens terug. Wat is je conclusie? Mogelijk dat je ervaart dat wat je aandacht geeft groeit.
Natuurlijk gebeurt het dat je iets of iemand geen aandacht hebt kunnen geven, echter het bewust maken van waar je je aandacht aan geeft, geeft meteen de controle over wat je dus zelf beslist, dus niet wat je gedachten beslissen. Daarmee heb je de controle en de verantwoordelijkheid, want het overkomt je niet meer zo. De gedachten zijn er wel en ‘praten tegen je’, maar je hoeft ze niet zo serieus te nemen, vooral als ze niet helpend zijn.
Hoe meer aandacht iets in je hoofd krijgt en hoe meer nadruk je er zelf op legt, hoe meer het in je hoofd rond zingt. Wat heel goed helpt, is afleiding! Piekergedachten zijn vaak een soort ‘overleving’ van je brein om te zoeken naar oplossingen, echter komen er juist dan vaak geen oplossingen. Want we krijgen geleerd dat als je goed nadenkt je de oplossing kan vinden, echter geldt dat voor veel dingen niet.
Aandacht in relaties
In relaties is het “aandacht geven aan” ook zeer effectief gebleken. Natuurlijk zijn er zaken aan of van je partner waar je niet blij van wordt of zelfs echt niet fijn vindt. Toch werkt het beter om je aandacht te richten op dat wat er wel is in plaats van wat er niet is.
Uit onderzoek is dan ook gebleken dat koppels die positieve zaken bij elkaar blijven zien en elkaar hierin bekrachtigen (dus uitspreken naar elkaar) en elkaar op positieve manier benaderen, zij succesvoller zijn in de relatie.
Vaak gaat de focus (aandacht) naar de dingen die niet goed gaan en deze worden als ‘klacht’/kritiek en ontevredenheid naar de ander gebracht. Als dit een tijdje doorgaat dan kom je beide in een negatieve spiraal terecht. Door je kritiek om te zetten naar: Begin met hoe jij je VOELT over de situatie en daarna zeg je waarover (DE SITUATIE) je je zo voelt of wat de situatie is, om vervolgens je behoefte en wens te vertellen (dus wat je graag wil van de ander). Zo krijg je mogelijk een andere reactie van je partner dan dat je alleen kritiek uit waardoor die ander niets anders kan doen, dan in de verdediging schieten.
Deze manier kun je natuurlijk ook gebruiken op je werk, naar je kinderen, iedereen waarmee je een relatie hebt of aangaat et cetera.
Voorbeeld: Je kan tegen je partner zeggen: “Ik besta voor jou niet, als wij met jou vriend(en)innen op stap zijn”. Dit is meteen iets negatiefs en kan als een aanval worden ervaren.
Je zou ook kunnen zeggen: “Ik voel me alleen als we met jouw vrienden op stap zijn. Ik zou het fijn vinden als je mij ook wat meer aandacht kan geven door even met mij te praten of te laten merken dat we samen zijn”. Hiermee wordt veel duidelijker voor de ander waarom je dit vraagt en wat de ander kan doen om jou hierin tegemoet te komen.
Toch speelt ook de toon (intonatie) waarop je iets zegt en je non-verbale houding, dat wat je in je houding of gezichtsuitdrukking laat zien, ook een grote rol mee. Zeg je het met een neutrale toon of zit er een verwijtende toon in hetgeen je zegt? Is je gezichtsuitdrukking kloppend bij de boodschap of juist niet?
De kracht van focus
Natuurlijk kun je niet “recht breien wat krom is”, maar alles heeft wel te maken met focus. Dus waar geef jij aandacht aan? Wat voed je wel of juist niet? Waar leg je je focus op? Niet alleen innerlijk in je hoofd maar ook de aandacht naar iets of iemand anders.
Stel dat jij je relatie met jezelf en de ander kan verbeteren door hier iedere dag een keuze voor te maken en aandacht aan te geven, hoe zou de relatie met jezelf en de ander dan zijn?
